299 - DOORBRAAK OVER N Y DE HOOFDSTAD VAN NET TRUMP IMPERIUM
15 juli 2020
*
*
New York, 'het geheel van torens is een kunstwerk. Amerika heeft heel wat vulgaire kanten, maar ook artistieke.’
**
*
foto: ©Unsplash / Luca Bravo
**
*
In het spoor van Björn Soenens
Vader-dochtertrip naar stad der steden New York
Dochter
Joyce heeft het moeilijk in de Latijnse. Ik spreek over vijftien jaar
geleden. In het tweede en het vijfde heeft ze een dip, wil overspringen
naar de Moderne, maar ze zet door en haalt het document ter waarde van
een aandeel in vlot versierend werk. Ik hoor mezelf beloven dat ik het
vliegtuigticket h/w van haar eerste reis naar New York City zal betalen.
City-trip vader-dochter
Een
paar jaar later — ze woont intussen samen met een vriend — gaat ze voor
het eerst naar NYC. Ik herinner haar aan mijn belofte. Ze is die
compleet vergeten, maar ik houd mijn woord, betaal de vlucht h/w. Een
half jaar geleden kondigt zich de première aan van West Side Story. Naar
de hand en tand van het trio Ivo van Hove, Anne Teresa De Keersmaeker
en Jan Versweyveld. Joyce heeft als pre-puber de filmversie van de
musical gezien. Ze was er zwaar van onder de indruk. Ik stel een
citytrip vader-dochter voor. We zouden de musical kunnen gaan bekijken
en andere culturele uitstappen maken.
een pracht van een sfeer, schitterende dansen en een regie om duimen en vingers af te likken
Een
maand later arriveren we eind februari van dit jaar kort na het
plaatselijke middaguur. Checken in en trekken meteen de stad in. Naar
Broadway en het theater waar de voorstelling doorgaat. Bekijken de
foto’s in de kijkkastjes. Een voorproefje. Ik sla de hoek om en geraak
via de artiesteningang tot bij de portier. We slaan een praatje. De man
is vol lof over de voorstelling, een pracht van een sfeer, schitterende
dansen en een regie om duimen en vingers af te likken. Elke voorstelling
— soms twee per dag — full house en het zijn nog maar de previews. Ik
mag vanuit de coulissen een blik werpen in de zaal. De grootste van
Broadway: 1700 stoelen, vijf etages.
Een leger van torens
Vervolgens
een eerste gezamenlijke verkenningstocht van Manhattan met een focus op
de buildings. ‘Elke building heeft een eigen architectuur,’ zeg ik
tegen mij dochter, ‘dat zou voor een klutserij van genres kunnen zorgen,
maar wonderlijk genoeg is het dat niet. Het geheel van torens is een
kunstwerk. De toren van de KBC aan de Gentse rand van de E40 zou hier
niet gebouwd kunnen worden. Amerika heeft heel wat vulgaire kanten, maar
ook artistieke.’ De eerste dag eindigt in een Italiaans restaurant.
De
dagen daarop doorkruisen we de stad. Het MoMA en het Guggenheim moeten
eraan geloven, maar ook een lange wandeling door Brooklyn [ooit
Breuckelen geheten]. We wandelen over Brooklyn Bridge weer naar
Manhattan. Is dit stadsdeel bij het begin van de wandeling een prent op
postkaartformaat, al wandelend slorpt het rechtopstaande eiland je op en
herleidt je tot een mier.
Elke
dag maken we een lange tocht. De pauze gaat naar rustpunten als The
Paris Theatre, de laatste bioscoop van New York met een fluwelen
gordijn. Het opent bij aanvang van de film en sluit na afloop. We zagen
er de film The Irishman van Martin Scorsese, met zijn vrienden Robert De
Niro en Al Pacino voor de dragende rollen. Financieel is de film in
Amerika geflopt. Toch zal hij de status van klassieker bereiken.
Chess & Checkers House
Een
andere wandeling gaat naar High Line Park, een in onbruik geraakte
goederenspoorlijn die omgetoverd werd tot een 2,5 km lange wandelroute
met wildgroei en artistieke creaties. Een absolute aanrader voor wie van
kunst en wandelen houdt. De laatste wandeling is voorbehouden aan
Central Park. De criminaliteit is er zo goed als verdwenen. Wiki heeft
heel wat info over het grootste publieke park van de U.S., maar
wonderlijk genoeg besteedt het geen woord aan The Chess & Checkers
House, tenzij je virtueel aanklopt bij dat huis. We schaakten er, et
bien merde, ze versloeg mij! Even later trokken we verder door het park,
zij met een stralend, ik met een beteuterd gelaat.
Vijfdaags parcours
De
laatste ochtend dropte ze mij in een koffietent en ging op haar eentje
shoppen. Toen had ik de tijd om retrograde ons verblijf te overschouwen.
Chapeau voor de wijze waarop Joyce ons dagelijks parcours had
uitgestippeld. Ze had het zo gefikst dat er niet kriskras door de stad
werd gekoerst, maar er elke dag een evidente route was. Waardoor haar
75-jarige vader elke avond uitgeput maar niet versleten het hotel
bereikte.
het schreien van duizenden verwanten van gesneuvelden van de aanslagen
West
Side Story was indrukwekkend, net als alle andere ervaringen, maar wat
mij het diepst heeft geraakt is de confrontatie met het monument op de
plaats waar het World Trade Center heeft gestaan. De 9/11 Memorial is
een kunstwerk met twee identieke bouwputten op de plaats waar de torens
hebben gestaan. Ze gaan meters diep. Water stort zich langs de vier
wanden naar beneden, het schreien van duizenden verwanten van
gesneuvelden van de aanslagen verbeeldend. Een diepe stilte heerst er.
Terugkerend
naar het hotel passeren we de Trump Tower. Opvallend is dat mensen met
smaak — de kleren maken nog steeds de man —met een boogje om de Trump
Tower lopen. De building naderend steken ze de straat over. Eenmaal
voorbij de toren keren ze weer naar hun oorspronkelijke voetpad. Voor de
ene uit protest met zijn beleid, voor de andere uit voorzichtigheid. Je
weet nooit waar en wanneer de bom valt.
De stad der steden
Het
is een paar dagen bekomen eenmaal weer gearriveerd in de vertrouwde
omgeving. Niet enkel lichamelijk maar ook geestelijk. De mentaliteit van
de New Yorkers rijk of arm viel ontzettend mee. Ras, geloof of cultuur
is vrij, oud is jong en jong is oud, ertegen protesteren helpt geen
moer. Dus kan je maar beter netjes met elkaar omgaan om het leven
aangenaam te maken, conflicten te vermijden. Nog maar net thuis en ik,
een straatjongen, een eeuwige zwerver, wil terug naar de stad der steden
van de Westerse cultuur. Ik hoop dat het me nog ooit lukt.
De lengte van Björn Soenens
Goed
een maand later krijg ik een mail van Björn Soenens. We kennen elkaar
al sinds ik in Gent neerstreek. Zij het oppervlakkig. Maar voldoende om
een band van identiek sociale aard te hebben. ‘Ik heb een nieuw boek
uit!’ Ik had hem begin van het jaar gemaild dat ik voor WSS in NY zou
zijn. Hij antwoordde: ‘Jammer, maar die dagen ben ik niet in New York,
zit dieper in Amerika.’ Wat had ik hem graag gezien in de stad waar hij
ontzettend van houdt, dat voel je als je hem een reportage ziet geven
vanop een passende plek in the Big Apple. Maar goed, nu is er het boek.
Titel: De lengte van een oceaan. Gevuld met Stemmen en stemmingen in
Amerika zoals de ondertitel luidt, van gewone Amerikanen. Portretten
zijn het over schrijnende toestanden. Björn Soenens weet ze historisch
en sociaal te plaatsen. Je leert eruit hoe Amerika van een beloofd land
een verdoemd land is geworden. Ik alarmeer de redactie, vraag of ik er
een recensie mag over schrijven. Helaas blijkt er iemand anders mee
belast.
Een weelde voor de geest
Geen
dag gaat er voorbij of ik lees een portret van mensen of de mentaliteit
van toestanden. Het is telkens een wederkeer naar mijn geliefde stad,
zelfs al gaat het verhaal over iets of iemand aan de Oostkust van de
V.S. De psychologie van het land en zijn al dan niet geregistreerde
burgers komt bloot aan bod. Wonden die niet achter pleisters of windels
werden verborgen. Een vuistdik boek is het, maar bijzonder boeiend.
Zelfs voor wie nog niet in Amerika of New York is geweest.
Een weelde voor de geest van deze eeuwige zwerver
Enfin,
samengevat is de vader-dochtertrip naar New York en het boek van Björn
Soenens een feest ter waarde van een ei van Fabergé. Een weelde voor de
geest van deze eeuwige zwerver, een straatjongen die in Gent zijn draai
vond, maar andere steden nodig heeft om te overleven als apen
pindanootjes, panda’s bamboe en patserige middenstanders hun volvette en
blinkende auto’s.
Guido Lauwaert
*
Geen opmerkingen:
Een reactie posten