DE MORGEN ANALYSEERT BART DEWEVER

DE MORGEN ANALYSEERT BART DEWEVER
Is Liesbethje nu al dan niet foetsie bij de DM? Blijkbaar schrijft ze nog artikels die uitgaan van de actualiteit en dus zeker niet uit de diepvries komen. Want bij DM kan men zich aan alles verwachten…Journalisten die uit zichzelf opstappen, maar freee-lance, alsof er niets gebeurd is, blijven voortdoen.
Typisch voor de linkse broederschap: mossel zijn en vis tezelfdertijd! Of zou ze nu als ‘zelfstandige’ aan de slag zijn, via het kanaal van een PV (Pruts Vennootschap), net zoals chef Desmet en nog vele andere linkse zakkenvullers (Woestijvis - Ben Crabé) die op die manier, zoals een goede linkse past, open en bloot zowel de RSZ als de fiscus ontloopt….
Schijnzelfstandige werd/wordt dit genoemd, wel bekend in de mij zo vertrouwde accountancy/belastingsconsulency-wereld. Bij controle van de RSZ en/of A.I.B (Administratie Inkomsten Belasting) waren er twee hoofdkenmerken van de schijnzelfstandigheid: was er maar één klant (de werkgever) en was er een band van ondergeschiktheid (werken onder gezag, leiding en toezicht, vaste verplichte werkuren). Indien één van de twee hoofdvoorwaarden niet vervuld was, dan werd de RSZ met terugwerkende kracht van 3 jaar nagevorderd (+boete) en waren de bijdragen die mens als ‘zelfstandige’ betaald had, verloren. De BTW en de Inkomstenbelastingen kwamen nadien ook een serieus graantje meepikken, en dat was o.a. de terugbetaling van alle BTW (Vak 21) en de verwerping (Vak 11) ervan in hoofde van de ‘werkgever. Schijnzelfstandigen heb ik vooral gekend in de horeca, door die mensen te helpen die met het strop rond hun nek zaten. En in andere (de omgekeerde gevallen) van een zaakvoerder-hoofdaandeelhouder die zich om familiale of andere redenen liet inschrijven als werknemer in zijn eigen vennootschap…In deze situatie waren de gevolgen nog desastreuzer, zodat de ‘tableau de chasse’ van de controleurs 1/100 vertoonde in het eerste geval, en 90 op 100 in het tweede geval. Waar bij dezen toegaven, te handelen ingevolge de instructies: breed zijn van aannemen, of juist niet…..want men zocht misbruik van de voordelen der sociale wetgeving (hoger kindergeld, goedkopere mutualiteit, lagere belastingen) van ‘goed verdienende zelfstandigen’ …. …
Het is een heerlijk stukje geworden, daar in de DM, waar de linkse spijt zo van af druipt, en waar natuurlijk gepleit wordt voor eenzelfde regering als vòòr de verkiezingen. Tussen de lijntjes is te lezen, dat de kiezer wel degelijk gesproken heeft, maar dat men, in het hoger belang (de recessie!) daar best niet teveel naar gehandeld wordt….Liesbetje besluit in eerste instantie met hetzelfde (verward) verhaal waarmee ze begonnen is: haar eigen stelling dat het met belgië moet gebeuren (de oplossing van de crisis) en niet met een zelfstandig Vlaanderen. Ze spreekt en redeneert dus tegenin alle logica, dat vermits het Wallo/Bruix potverteren maar niet ingetoomd kan worden, wij, de Vlamingen, daar dan best kortspel mee maken.
Helemaal op het einde blijkt ze toch het einde van de tunnel te zien: het wordt een zwanenzang (van Kris Peeters), en desnoods van…belgië. Anders gezegd: om het even wat er met de nieuwe Vlaamse Regering gebeurt, het eide van belgië is onafwendbaar.
Heerlijk mens, dat Liesbethje!


Tussenstand: De sirenenzang van een slimme mens

Bart De Wevers streven naar autonomie is legitiem. Maar er moet wel een economische crisis aangepakt worden, en voorlopig zullen we dat met de bestaande Belgische structuren moeten doen
Liesbeth Van Impe is politiek redacteur van De Morgen

Kris Peeters twijfelt. De verleiding blijkt groot om N-VA aan boord te hijsen van zijn Vlaamse regering, eventueel ten koste van de liberalen. Er zijn goede redenen om dat te overwegen. N-VA is de enige echte overwinnaar van de Vlaamse verkiezingen. De partij moet nauwelijks onderdoen voor liberalen en socialisten, die allebei slaag kregen. En in tegenstelling tot LDD kan N-VA zich wel laten voorstaan op interne coherentie en gedegen politiek personeel.

En toch is de inclusie van N-VA minder logisch dan ze lijkt. Regeringen worden gevormd op basis van een verkiezingsuitslag, zeker, maar nog bepalender is wat coalitiepartners samen willen en vooral moeten doen. In een economische crisis die in het recente verleden zijn gelijke niet kent, is zeker dat laatste bijzonder belangrijk.

Flashback naar 6 juni. Hadden wijze mannen met een scherp besef van wat de politiek als opdracht te wachten staat hun geprefereerde coalitie op een blaadje moeten schrijven, dan hadden ze allen zonder uitzondering voor de klassieke tripartite gekozen. Een brede meerderheid waarbinnen de partijen elkaar op links en rechts in balans houden, een belangrijk deel van het middenveld omvatten en voor stabiliteit kunnen zorgen. De kanttekening bij dat scenario is dat ook de klassieke partijen de laatste jaren geen fameus trackrecord hebben als het op moeilijke beslissingen aankomt en ze zeker in de campagne zedig zwegen over onpopulaire maatregelen die zich na de verkiezingen zullen opdringen. Maar CD&V besefte dat veel beloven weinig zin had, Open Vld durft wel al eens over besparingen te praten, sp.a weet dat het de komende jaren over de essentie - het overeind houden van de welvaartsstaat

Heeft de kiezer die tripartite naar het rijk van de wensdromen verwezen? Volgens sommigen wel, CD&V hield stand, Open Vld en sp.a verloren. Een coalitie van winnaars is het geenszins. Maar dat klopt niet helemaal, de coalitie blijft mathematisch perfect mogelijk. En dat is vanuit democratisch oogpunt nog altijd het belangrijkste criterium. Zeker als er bijzonder goede redenen zijn om N-VA op dit moment buiten de regering te houden.

CD&V'ers die toch naar een regering met N-VA neigen, komen steevast met dezelfde bedenking: wie weet is Bart De Wever de nieuwe Hugo Schiltz. Waarmee ze bedoelen dat De Wever een redelijk man is, geen revolutionair, intellectueel en emotioneel in staat tot compromissen. Een aanhanger van de Frans Baertdoctrine: stappen vooruit in de Vlaamse ontvoogding moeten reëel zijn, mogen niet te veel kosten en mogen verdere stappen niet bemoeilijken. Het is de weg van de schuifelende federalisering: stapje voor stapje wordt Vlaanderen autonomer.

Maar is dat echt de strategie van De Wever? Verschillende verklaringen van de N-VA-voorzitter, tijdens de campagne en het meest uitgesproken tijdens het VRT-debat na de verkiezingen, doen daarover vragen rijzen. De Wever pleitte ervoor om de federale regering "onder curatele" te plaatsen. Dat is niet schuifelen, dat is uitroken en mogelijk zelfs opblazen.

Maddens werkt
Het viel trouwens op hoe Bart De Wever zich meteen in de bochten moest wringen die elke salonfähige radicaal bijzonder goed kent. De spreidstand is simpel: 'vuil' genoeg blijven voor de achterban, maar acceptabel worden voor gematigder geesten. De Wever zegt "onder curatele plaatsen", maar begint te snuiven als een tegenstander dat terecht als 'saboteren' vertaalt. Tijdens het debat maandagavond ging De Wever, in volle overwinningsroes, een paar keer verder dan hij doorgaans doet. Waarop hij begon te mokken dat hij niet van plan is de zwartepiet op te rapen. En zo leerde Vlaanderen de Maddensdoctrine nog eens kennen, al wil De Wever er zelf publiekelijk niet meer naar verwijzen. Die poneert, lapidair gesteld, dat de Franstaligen tot een verregaande staatshervorming gedwongen moeten worden doordat de Vlamingen waar ze kunnen het been stijf houden en blokkeren wat ze kunnen blokkeren.

CD&V zag De Wever uitspraken in die richting de volgende morgen snel weer inslikken en knikte tevreden. Ze zouden beter moeten weten. De Wever heeft de strategie van uitroken en blokkeren immers al eerder met succes gebruikt. De eerste poging was nog bescheiden: in 2004 gebruikte de Vlaamse regering haar eigen regeerakkoord om de hete aardappel Brussel-Halle-Vilvoorde keihard in het federale kamp te stampen. Met succes, Verhofstadt II struikelde er bijna over. In 2007 werd het echte experiment gevoerd. Het breekijzer was de vorming van de federale regering. Niemand minder dan Yves Leterme omarmde toen een variant van de doctrine: de Franstaligen zouden tot een staatshervorming gedwongen worden omdat er anders niet eens meer een federale regering gevormd zou kunnen worden. En vervolgens deed De Wever er alles aan om Leterme op die lijn te houden. Die strategie heeft gewerkt. Zelfs toen er eindelijk een federale regering gevormd werd, verzandde die in immobilisme. Verhoudingen tussen politici - een van de bouwstenen van elk voorgaand communautair akkoord - werden diep geschaad, alles liep vast. De Franstaligen hebben daar een belangrijke verantwoordelijkheid, maar CD&V en N-VA zeker ook. Toch werden ze daar door de kiezer niet voor afgestraft, integendeel.

Het is de uitstekende score van de voormalige kartelpartners op 7 juni die het succes van het experiment bevestigde. Meer nog, De Wever - nooit vies van enig cynisme - wil nu de federale regering onder curatele plaatsen omdat ze niets gedaan krijgt. Het meest perfide was zijn argument dat er dit jaar zowaar een tekort van 15 miljard euro zal zijn. Hij gooide er meteen nog Guy Mathot achteraan, zodat die hele schuldenberg meteen een PS-kleurtje kreeg. Nochtans zijn deze keer niet de bodemloze putten van de Waalse staalindustrie verantwoordelijk, maar wel de banken en het algehele immobilisme. En voor dat laatste is ook N-VA mee verantwoordelijk, al zit ze dan al een jaar niet meer in de regering.

Het voordeel van De Wever is dat hij helemaal geen radicaal lijkt. Sinds De slimste mens weet men ook buiten de Wetstraat dat hij een bijzonder sympathiek man is. Intelligent, grappig, met gevoel voor zelfrelativering. Zeker geen romantische Vlaams-nationalist. Kortom, De Wever heeft geen vezel Geert Bourgeois in zijn lijf. Voor CD&V'ers is Bourgeois het schrikbeeld: lacht zelden, geeft nooit toe. Nochtans is Bourgeois intrinsiek veel minder gevaarlijk dan De Wever, want klassieker en dus voorspelbaarder. Een Bourgeois twijfelt eindeloos tussen onderhandelen of niet, maar als hij eenmaal in de Vlaamse regering zit, kleurt hij netjes binnen de lijntjes. In die zin is hij een klassieke Vlaams-nationalist. Schiltz en Bourgeois kun je vergelijken: de een zocht het compromis, de ander huivert ervan. De Wever valt buiten die vergelijking, hij speelt een ander spel.

De Wever zal zonder problemen onderhandelingen beginnen en eventueel zelfs in een regering stappen. Waarna het (belangen)conflicten met de federale regering kan beginnen te regenen en waarbij elke vraag om extra geld voor de globale begroting afgeblokt wordt. Weigeren de coalitiepartners mee te stappen, dan zal De Wever zijn conclusies trekken. Laat de anderen dan maar aan de Vlaming uitleggen dat er extra bespaard moet worden om de federale kas te spijzen. En nieuwe instabiliteit bevestigt alleen maar zijn stelling dat dit land vierkant draait, al heeft hij het imbroglio desnoods zelf uitgelokt.

Is dat project van De Wever schandalig? Geenszins. Zijn streven naar autonomie is legitiem en hij gebruikt de middelen die de democratie hem ter beschikking stelt. Dat mag. Maar er moet wel een economische crisis aangepakt worden, zonder uitstel. De Wever mag menen dat een Vlaanderen met meer bevoegdheden dat beter zou kunnen, voorlopig zullen we het wel met de bestaande Belgische structuren moeten doen. Het is een even legitieme vraag of we ons vandaag een strategie-De Wever kunnen permitteren, zelfs als we zijn analyse zouden delen.

Wordt de wil van de kiezer genegeerd als de N-VA aan de kant blijft staan? Bij gebrek aan gegevens is die vraag moeilijk te beantwoorden. Maar we durven toch gokken dat postelectoraal onderzoek zal uitwijzen dat de Vlaamse kiezer voor een geloofwaardige aanpak van de economische crisis gekozen heeft, eerder dan puur communautair te stemmen.

De klassieke partijen doen er dus best alles aan om te bewijzen dat ze nog in staat zijn het politieke sangfroid op te brengen om binnen de bestaande instellingen de crisis aan te pakken. Open Vld moet ophouden politieke spelletjes te spelen, PS moet ophouden alles te blokkeren, CD&V moet eindelijk kleur bekennen. Wie weet krijgen ze dan ook nog een staatshervorming op papier, een die de regio's versterkt en het federale niveau werkbaar houdt. Missen ze die kans, dan kan De Wever terecht beweren dat ze hun eigen draagvlak ondergraven hebben.

Kris Peeters twijfelt. De sirenenzang van De Wever klinkt aanlokkelijk. Maar als De Wever doet wat hij diep vanbinnen van plan is - en geef hem eens ongelijk dat hij deze historische kans zou missen - dan wordt het meteen een zwanenzang. Misschien van België, maar zeker van de geloofwaardigheid van de politiek zoals we die kennen.
13/06/09 11u46