1625
101 - DOORBRAAK
*
ANALYSE, COMMUNAUTAIR
N-VA
Zaterdag 15 Februari 2020
*
*
VOOR GESCHRIJFSEL
*
…. Als die kernpunten..
*-*-*
… werden op talloze beleidsdomeinen stukjes en brokjes van bevoegdheden overgeheveld naar ‘de deelstaten’….
*
*
Dit zijn een paar brokstukken uit de hiernavolgende tekst. Ik geloof nooit dat U dat verwondert. Lees maar…
**-*-*-
De
onderhandelingsruimte voor N-VA is groter dan velen denken, maar een
debacle als het overhevelen van de kinderbijslag zal men willen
vermijden. Wouter Beke worstelt nog steeds met de besparingsoefening die
dat uiteindelijk geworden is.
**
*
foto: ©Reporters / GYS
Met welk communautair minimum bod valt N-VA te verleiden?
**
*
12 februari 2020
Analisten
struikelen over elkaar om te vertellen dat een eerbaar federaal
regeerakkoord sluiten nagenoeg onmogelijk is. Daarmee komen zij niet
verder dan wat elke burger kan vaststellen. Nochtans worden heel wat
experten door onze gemeenschap betaald om voor een stukje ook antwoorden
te formuleren op maatschappelijke vraagstukken. Daarom wil ik voor u
hieronder schetsen waar een mogelijk institutioneel compromis ligt — één
van de moeilijkste knopen in de lopende politieke onderhandelingen.
Wie,
net zoals het staatshoofd een federale regering met Vlaamse meerderheid
wenst, die zal met N-VA tot een vergelijk moeten komen.
No passeran
*
Aangezien
een verderzetting van de Zweedse socio-economische maatregelen politiek
niet haalbaar is, zal een toekomstig regeerakkoord onvermijdelijk ook
een communautair luik moeten bevatten. Anders krijg je de grootste
Vlaamse partij nooit écht geëngageerd voor een nieuw federaal
regeringsavontuur.
Scheve dromedaris
*
De confederalisme-eis is slechts de openingszet waarmee de Vlaams-Nationalisten
het onderhandelingsspel aanvatten. Niemand kan in een meerpartijen
systeem 100% van zijn partijprogramma binnenhalen. Voor een gewone
federale meerderheid zijn — naargelang de formule — momenteel minstens
vijf tot zeven partijen vereist. Dan focust ieder maar beter op het
binnenhalen van enkele kernpunten, anders dreig je op het eind helemaal
met lege handen achter te blijven.
Als die kernpunten er maar inzitten.
Om
N-VA federaal mee te krijgen moet een institutioneel hoofdstuk
bijgevolg eigenlijk minder omvangrijk zijn dan velen vandaag denken. Als die kernpunten
er maar inzitten. Wel is men bij N-VA beducht voor een herhaling van
het scenario van de zesde staatshervorming: toen werden op talloze
beleidsdomeinen stukjes en brokjes van bevoegdheden overgeheveld naar
‘de deelstaten’. Daardoor zijn de politieke eindverantwoordelijkheden
vandaag hopeloos onoverzichtelijk geworden.
De
boutade luidt niet toevallig dat je in de Wetstraat het politieke
overleg binnengaat met een mooi paard maar buitenkomt met een scheve
dromedaris. Zo’n lelijke trofee krijgt N-VA nooit verkocht aan haar
eigen achterban. Nee, dan hebben ze liever één vette vis in de pan.
Boemerang
Aan
de onderhandelingstafel luidt het antwoord van de PS op de voorgelegde
confederalisme-eis dat men België niet wenst te splitsen.
Doorvragend naar wat volgens de socialisten essentieel is in het behoud
van België, blijkt dit vooral de sociale zekerheid te betreffen. Waarna
de oorspronkelijke splitsingseis al snel verschuift naar die federale
bevoegdheden die zich buiten de pilaren van de sociale zekerheid
bevinden.
De
Vlaamse partijen hebben namelijk pijnlijk mogen ervaren dat tóch
blijven hameren op de overheveling van sociale bevoegdheden als een
boemerang in het gezicht kan terugkeren. Met het Vlinderakkoord
(2011) werd de kinderbijslag als bevoegdheid volledig (!) overgeheveld
naar de deelstaten, maar volgde slechts 87,5% van de daaraan gehechte
federale middelen. Bijgevolg is de Vlaamse invulling van het kindergeld
vooral een besparingsoperatie geworden. Huidig minister van Welzijn
Wouter Beke worstelt er tot op vandaag mee om dit beeld te proberen
weerleggen. Als de regio’s de sociale zekerheid moeten saneren, dan
hoeft het voor velen niet meer.
Het
is daarom momenteel electoraal interessanter om te ijveren voor de
decentralisering van andere federale departementen, die weliswaar een
pak lichter wegen op de totale begroting, maar waarmee je je wel
beleidsmatig positief in de kijker kunt werken. De strijd om de
geldbronnen is dan een ander gevecht — namelijk een wijziging van de
Bijzondere Financieringswet. Het is beter om met die kunstgreep te
wachten tot 2024, wanneer Wallonië mee vragende partij wordt voor een
aanpassing van de binnenlandse geldstromen.
Ondergrens
Eén
van de procedure fouten die deze politieke crisis dreigt te blijven
achtervolgen is dat de partijvoorzitter van de grootste Vlaamse partij
ditmaal het initiatief niet werd gegund. Dat is zonde, want telkens
wanneer Bart De Wever door de koning aan het stuur werd gezet (2010,
2014) liet zijn eindnota doorschijnen waar de onderkant van de lat voor
zijn partij lag. Tot op heden heeft men hem die delicate schrijfoefening
bespaard.
de ‘perimeter’ was sterk ingeperkt
Wie
een goed beeld wil krijgen van de reële communautaire ondergrens van
N-VA kan daarom de nota van ‘verduidelijker’ De Wever herlezen. Die 50
bladzijden werden op 18 oktober 2010 vrijwel onmiddellijk af geschoten
door de Franstalige partijen — met Joëlle Milquet (cdH)
op kop. Heel wat van de oorspronkelijke splitsings-eisen stonden plots
niet meer in de nota: de ‘perimeter’ was sterk ingeperkt. De Wever
opteerde er daarentegen voor om slechts enkele beleidsdomeinen —
weliswaar verregaand — over te hevelen. Het was de start van de ‘less is
more’-strategie; een denkspoor dat door ‘koninklijk bemiddelaar’ Johan
Vande Lanotte verder werd uitgewerkt maar uiteindelijk doodliep in
januari 2011.
Net
als in het verleden kan PS bereid gevonden worden om een beperkte
institutionele deal te steunen in ruil voor socio-economische
bijsturingen. Ook op dit tweede terrein is de onderhandelingsruimte van
N-VA eigenlijk groter dan men vermoedt. Eén kritiek op de ‘Wissel van de
Macht’-uitzending over de Zweedse coalitievorming in 2014 is dat dit
hele onvoorspelbare gebeuren er als één rechtlijnig proces werd
neergezet. Terwijl tussen verkiezingsdag en de start van de Zweedse
onderhandelingen een belangrijke periode zat tijdens dewelke aan een
oranje-blauwe constructie werd getimmerd. Dit resulteerde in de nota van
‘informateur’ De Wever van 25 juni 2014. Opnieuw was het cdH die hierop
uiteindelijk blokkeerde. In het document van 19 bladzijden lag het
socio-economische ambitie niveau nochtans heel wat lager dan de
centrumrechtse koers die de Zweedse ploeg zou varen. De informateursnota
leest als een voorzichtige centrum-tekst die inzicht geeft in de
werkelijke socio-economische ondergrens van N-VA.
Homogene bevoegdheden
De
liberalen kun je overtuigen om in dit verhaal mee te stappen door van
een staatshervorming een staatsvermindering te maken. Het beleid moet
terug eenvoudiger georganiseerd worden. Eén van de rode draden in nota
van ‘verduidelijker’ De Wever was niet toevallig een ernstige afslanking
van het federale politieke bedrijf. Als een deel van de Belgische
bestuurs laag neerwaarts wordt afgestoten, dan moet dit globaal ook in
een kleinere staat resulteren.
Premier
Guy Verhofstadt was de laatste liberaal die een serieuze denk-oefening
over onze staatsinrichting uitschreef. Als hoofd van zijn toenmalige
interim-regering schreef Verhofstadt in januari 2008 een 19 bladzijden
tellende ‘convergentie nota’. Het was een pleidooi voor ‘homogene
bevoegdheids-pakketten’ en voor ‘beheerste autonomie waar binnen
gemeenschappen en gewesten meer kunnen manoeuvreren’. Meer coherentie in
het bestuur schept duidelijkere verantwoordelijkheden en kost bovendien
ook minder aan de burger. ‘Efficiënter bestuur’ was letterlijk ook het
sluitstuk van de nota van ‘informateur’ De Wever.
Binnenlandse veiligheid
Politieke
partijen zijn geen monolieten. Binnen N-VA ziet een meerderheid
momenteel wel brood in de volledige en integrale decentralisering van
één zichtbaar federaal beleidsdomein. Zijn de takken van de sociale
zekerheid taboe, dan komt binnenlandse veiligheid prominent in beeld. De
nota van ‘verduidelijker’ De Wever schoof al in 2010 de verregaande
splitsing van justitie als speerpunt naar voren. Niet toevallig lag de
afgelopen weken de overheveling van justitie en politie opnieuw op de
federale onderhandelingstafel.
Vlaanderen zou wel een zichtbaar andere inhoudelijke invulling kunnen geven
Terwijl
justitie intussen een eigen Vlaams verlengstuk gekregen heeft, kent
politie ook al belangrijke lokale en zelfs bovenlokale structuren. Beide
departementen nemen overigens maar 1% van de totale federale begroting
in beslag. Maar Vlaanderen zou wel een zichtbaar andere inhoudelijke
invulling kunnen geven aan deze essentiële overheidstaken. De meer
extern georiënteerde takken van onze veiligheid (defensie, douane en
staatsveiligheid) blijven dan federaal behouden.
Een
dergelijke elegante politieke uitruil vereist evenwel vertrouwen onder
de politieke hoofdrolspelers om elkaar iets te gunnen. Een wetmatigheid
is dat, hoe meer onderling wantrouwen er heerst, hoe meer
coalitiepartners elkaars maatregelen proberen te verwateren zodat
niemand uiteindelijk écht wint of verliest. Nochtans komen mensen niet
graag kijken naar een potje middenveld voetbal. Toeschouwers willen
doelpunten zien: scoren en laten scoren is daarom essentieel — zo ook in
de politiek.
Lorenzo Terrière
*
*
Tussen “…” even kort herhalen. Zodat het zowel bij de lezer als bij mijzelf goed doordringt… En ‘ad vitam eternam’ opgeslagen blijft in ons persoonlijk archief. Voor later. Tegen dat ooit ‘Meneer Midddernood’ komt….
***
NA GESCHRIJFSEL
*
Vlaamse Nationalisten
*-*
… ‘less is more’-
*-*-*-*
Als samenvatting van wat voorafgaat, kan dit tellen.
Meer
nog, niemand, noch bij de Overheid, noch bij hun slippendagers van de
Hoernalisterij durft ze te vernoemen. Alhoewel ze meer dan uitdrukkelijk
zichtbaar zijn in het politieke landschap…
Het
zijn zij die de volgende verkiezingen verbijten als uitgesloten
verschoppelingen. Allez, ik wil zeggen, dat is de mening van hun aan de
Macht zijnde tegenvoeters. Die kiezers zelf?
Och,
laat ik het met mijn eigen woorden zeggen. Bartje en Tommeke, trommel
dringend, liever vandaag nog dan morgen, de koppen van jullie Bestuur
samen om een nieuwe naam te kiezen waaronder jullie samen naar de Kiezer
trekken.
De LLCP.
Die naam luidt als het kleppen van Klokke Roeland…’k Kleppe brand in Vlaanderenland.
**
*
Waarvoor die letters dan wel staan?
De Lage Landen Centrum Partij.
Noch
Rechts, noch Links, maar Centraal. Zelfs niet eens uitdrukkelijk
‘Vlaams’, maar de Partij der Vrije Herenigde Lage Landen, van Noord naar
Zuid, en van Oost naar West.
Zoals
al die vele honderden jaren waar de Lage Landen, les Pays Bas, Die
Niederlände, The Low Countries, tot de welvarendste ter wereld waren.
En neen, Chinees ken ik (nog) niet. Maar dat komt. En vlugger dan Magniette/Kanniette kan denken…
*
Geen opmerkingen:
Een reactie posten