VERMAGEREN. DEN DIKKE EN DEN DUNNE
**
*
*
'Den dunne' en 'den dikke', respectievelijk
**
*
foto: ©Wikimedia Commons/Hilton Teper
21 febr 2020
Jason
Fung kreeg in De Morgen een forum om zijn dieetboek te promoten. Helaas
bevat het slechte wetenschap, u leest hieronder waarom.
Gelukkig
ben ik van zowat alle markten thuis en kan ik het van de pot gerukte
interview over vermageren, verschenen op 13 februari, strippen van alle
onzin.
Een
zekere Amerikaanse dokter Fung beweert in zijn nieuwste boek De
obesitas-code dat vermageren enkel lukt wanneer u een tijdje niet eet.
Vasten dus. De veel beproefde methoden zoals sporten en diëten zijn
volgens hem een maat voor niets. De belangrijkste basis waarop hij deze
uitspraken fundeert, is de genetische bepaling van het metabolisme en
dus van overgewicht.
Metabolisme,
of het spijsverteringsproces, werkt bij de ene persoon trager dan bij
de andere. Bij vrouwen werkt het in het algemeen wat trager dan bij
mannen bijvoorbeeld. Dit hele proces is een erg complex systeem waarop
men nog steeds geen volledig zicht heeft. De vier belangrijkste factoren
die de werking van dit systeem bepalen zijn het genetica, geslacht,
leeftijd en de verhouding van spier- en vetmassa.
De interviewster van De Morgen leek zich daar geen vragen bij te stellen
Volgens
Fung zou genetica 95% van deze vier factoren bepalen, maar dat lijkt
mij een sterke overdrijving. De interviewster leek zich daar geen vragen
bij te stellen, hoewel dit dr. Fungs hele thesis ondersteunt.
Belangrijke lichaamsweetjes
In
het interview lezen we wel degelijk enkele belangrijke zaken over de
effecten van voeding en beweging op ons metabolisme en/of op onze
lichaamsvormen. Het ontbreken van deze kennis is volgens mij een niet te
onderschatten factor van overgewicht bij heel wat mensen.
De
grootste fout die we weliswaar stilaan afleren is: vet wordt omgezet in
spieren. Hoe hard je ook je bilspieren traint, het vet in je billen zal
zich niet omvormen tot mooie rode spiervezels die je kont de gewenste
vorm geeft in je nieuwste zomeroutfit.
Insuline en honger
Maar
er zijn nog tal van andere misvattingen. Tijdens conditionele
trainingen zoals lopen of fietsen verbruiken we veel koolhydraten wat op
zijn beurt de suikerspiegel doet zakken met een hongergevoel als
gevolg. Vaak is deze honger pas gestild na een omvangrijke maaltijd en
in vele gevallen blijft na de zout- en vetrijke maaltijd nog steeds een
zin naar zoet bestaan.
Het
drinken van cola, of het eten van chocolade na de maaltijd zorgt voor
extra insuline productie, waardoor de suikers maar ook de vetten
makkelijker worden opgenomen door de cellen. Dus niet alleen is het
calorieverbruik door te sporten bijna tenietgedaan of zelfs
overgecompenseerd door de maaltijd achteraf, er geschiedt zelfs een
structurele opname van extra vetten.
In
sportclubs zoals tennisclubs zie je bijvoorbeeld redelijk wat mensen
met overgewicht die toch een redelijk goede conditie hebben. De
combinatie van suikers en vetten is trouwens één van de belangrijkste
boosdoeners van de obesitas problematiek in de Verenigde Staten.
Powertraining of joggen?
Als
het sportdoel vermageren is, dan is een goed evenwicht in types
training erg belangrijk. Conditioneel, spieropbouwend en vetverbrandend.
Een conditionele training verbetert de ademhalingscapaciteit, wat
ervoor zorgt dat je enerzijds langer kan sporten en anderzijds
efficiënter energie kan verbranden in de spieren en organen. De
spierversterkende training versterkt en vergroot de spiermassa zodat je
tijdens de training, maar vooral ook in rust (basaal) meer energie
verbruikt.
Tijdens
een vetverbrandingstraining tracht je zoveel mogelijk vetten te
verbruiken. Dit doe je door te bewegen aan een matig tempo waardoor je
hartslag op zo’n 60% van het maximale ritme slaat. Hoe hoger de hartslag
is, hoe minder vetten je verbruikt en hoe meer koolhydraten (suikers)
verbrand worden. Bij een hoge hartslag krijg je namelijk minder zuurstof
binnen, wat nodig is voor het verbrandingsproces. Suikers hebben
mindere extern zuurstof nodig om verbrand te worden in de spieren. Anaeroob trainen heet dat.
Zo merk je het belang van een goede conditie op een efficiënt metabolisme reeds.
Schwarzenegger versus De Block
Het
verschil tussen een grote spiermassa in combinatie met een kleine
vetmassa en het omgekeerde heeft een immense impact op het
verteringsproces. Samen met de organen en de hersenen verbruiken onze
spieren veel energie. Deze energie halen ze uit onze voeding. De
weefsels van spieren zouden snel afbreken zonder dit voedsel, in
tegenstelling tot vetweefsel.
Tijdens
het sporten, zeker wanneer we de spieren erg belasten zoals bij roeien,
verbruiken de spieren van een spierbundel massaal veel energie. Tijdens
dezelfde roeioefening, met exact dezelfde krachtinspanning (hoewel dat
onmogelijk is), zal iemand met beperkte spiermassa veel minder calorieën
verbruiken.
Arnold Schwarzenegger en Maggie De Block samen in de zetel
Maar
belangrijker: niet alleen tijdens het sporten, maar ook in rust
verbruikt het gespierde lichaam veel meer energie dan zijn ongespierde
tegenhanger. Zo kunnen Arnold Schwarzenegger en Maggie De Block samen in
de zetel naar een film kijken, waarbij degene die niet wil vermageren
veel meer energie verbruikt dan degene wiens leven ervan afhangt!
De weg naar een Grieks atletenlichaam
Al
deze theorie verdwijnt natuurlijk in het niets bij de fysieke
inspanning die de praktijk vereist om een sportief en gezond lichaam te
verkrijgen. Twee tot drie maal per week, elke week, maand en jaar moet
je een aanzienlijke inspanning leveren, want geen enkele vorige
inspanning, geen enkel vroeger resultaat is blijvend. En niet alleen de
voortdurende fysieke arbeid is voor velen een onoverkomelijke opdracht.
Elke minuut gespendeerd aan het lichaam is een minuut niet aan iets
leukers of (op korte termijn) belangrijkers besteed. En laat de huidige
generaties nu net niet uit de grootste doorzetters bestaan…
Niet-religieus vasten
Duiken
we even in een ander gat van onze algemene biologische kennis: voeding.
Niet alleen over wat we eten, maar ook over de smulfrequentie zijn
nogal wat misvattingen. Dr. Fung zegt in het interview dat we de hele
dag door eten en dat daar de oorzaak ligt van overgewicht. Tegelijk
schrijft hij vasten als enige remedie voor. Structureel vasten wel te
verstaan.
Ik
kan weinig of niets vertellen over dat structureel vasten, want ik ken
de fysiologische processen niet die daarbij spelen. Wat ik wel weet is
dat het regelmatig overslaan van een maaltijd een omgekeerd effect heeft
omdat, zo zegt trouwens ook Fung in het begin van het interview, het
lichaam dan bepaalde functies uitschakelt zodat er zoveel mogelijk
energie gespaard blijft. Een soort overlevingsreflex. De
energievoorraden die dan zoveel mogelijk gespaard blijven, zijn juist de
vetreserves!
Structureel eten
Vóór het slapengaan is eten niet echt verstandig
Een
beetje haaks op de vastenvisie staat de wetenschap dat eten het
metabolisme doet versnellen. het spijsverteringssysteem kan als het ware
getraind worden en dat doe je door te eten. In plaats van in drie
maaltijden per dag verorber je de nodige calorieën in vijf of zes keer
per dag. Dit zorgt ervoor dat je spijsvertering de hele dag door actief
is, meer energie en dus vet verbruikt én zichzelf ‘traint’ en zo
efficiënter wordt. Vóór het slapengaan is eten niet echt verstandig in
het kader van energieverbruik. Het aantal calorieën mag natuurlijk niet
stijgen en wat je eet is ook van belang.
Jammer
genoeg liggen de rekken in de supermarkt vol lekkers en geraakt dat
steevast tot in onze keukens. En als we onze eigen frigo vol vettigs en
zoets niet opentrekken, begeven we ons naar een Vlaamse brasserie waar
de calorie-inname elke fysieke inspanning overtreft. Of erger nog… naar
het tetkot!
John Croughs
*
Geen opmerkingen:
Een reactie posten