Het is juist, gezellen en gezellinnen, over smaak kan niet gediscussieerd worden. Zelfs niet over slechte smaak. En voor de afgedwaalden die de weg kwijt zijn, is er nog altijd Scherpenheuvel. Of beter, maar er ‘Verre Lourdes’ van, nu we toch bezig zijn met volksverlakkers.
Met een affiche voor het ANZ, waar de Koning in het schaakspel vervangen is door een Zwarte Leeuw, haalt men dievelings de narrenkoning binnen. Een naam die nooit nog zou mogen weerklinken binnen onze landsgrenzen. Een naam weggeveegd uit ons collectief geheugen. Er zijn grenzen aan de christelijke naastenliefde voor gestorven idolen.
Stel U voor dat men het Horst Wessellied zou brengen, onmiddellijk na het Te Deum op 21 Juli. Waar het verschil zit, zegt U? Ooit werd dat lied door miljoenen Duitsers met vuur en met liefde gezongen. Hoogstaand? Verheven? Wat is er verheven aan een verlopen straatkat? Die Duitsers, ook volksvreemden voor ons, geloofden tenminste nog aan een (verkeerd) ideaal. Brel was een bezopen loopse straatkater, die jodelde als een Italiaanse afgewezen minnaar in de slagregen, nadat hij met een welgemikte trap door de vader van de geliefde op straat geschopt werd. Als hij al een verdienste heeft, is het dat hij toch een beetje zijn laagste driften heeft kunnen bedwingen, in tegenstelling met Groene bos-apen, die kweelden dat ze (in ’t frans) liefde wilden, op alle mogelijke plaatsen in huis….Brel wilde dat ook, maar dan onder onze weidse Vlaamse luchten. In open lucht dus. Hij was toch nooit geen…openbare zedenschenner?
Artistiek?
Dat was/is Jan Fabre ook, voor sommigen, met zijn kak-machine….Zo bezien zijn wij allemaal dagelijkse leveranciers van kunstwerken in pure stijl nature…
Nee! Over smaak valt niet te discussiëren…. Trouwens, over kots ook niet. Men heeft het, of men heeft het niet. Ik heb het een zeldzame keer, als ik teveel gedronken heb…Maar ik heb nog nooit iets verkocht gekregen….Integendeel, als straf moest ik alles zelf opkuisen, wat echt niet bevorderlijk is voor volgende producties…
Al jaren zijn bij mij al den plaatjes van die clown in het vuur gegaan en als zijn gezwam uit de radio of uit de TV kwam, werd de knop niet rap genoeg omgedraaid zijn. Zijn vlakke land, met zijn ‘vent du Nord’…Daar war begot, sedert de schepping, in dat vlakke land de wind overheersend uit het Westen kwam, komt en altijd zal komen. Maar ja, le OUEST voor een franse tong valt met niets te rijmen, en daarvoor moest die wind ‘du nord’ zijn….Bewijs? Kijk naar alle hoge bomen : ze staan krom gewaaid door de Westenwind. Kijk naar hun schors: elke padvinder zal U zeggen waar het Noorden ligt! Brel echter, was het Noorden kwijt. En dat niet alleen. Hij was veel andere zaken ook kwijt…Het besef bijvoorbeeld van zijn eigen afkomst…Zo kom ik weer bij Jan Fabre terecht, en zijn wel zeer speciale machine. Brel had zelfs geen machine nodig, om hetzelfde resultaat neer te zetten.
Ja, ook waar! Picasso schilderde gedrochten (ja toch!?) en het zijn status symbolen geworden. Salvator Dali was zo zot als een achterdeur, maar zijn werken zijn onbetaalbaar. Vincent Van Gogh smoste met kleuren, vrouwen en emoties . Zelf verkocht hij nooit één enkel doek : hij kende de waarde van zijn handwerkjes…Gewiekste commeçcanten, daarentegen, ja…zo kom ik bij Jan Hoet terecht. Bij Karel Appel, bij Panamarenko en bij Wyckaert…Of nog beter: bij Roger Danneels….in Machelen a/d Leie, en buurman van Geraard Reve, wier klunst ook begon en eindigde onder zijn broeksriem.
Zo kan ik een levensechte anecdote navertellen van een bepaalde ‘ijzewinkel’ in die Gemeente. Meldt zich ’s morgens, kort voor de noen, aan bij Simonne, de vrouw van de smid. Een paar piketten en een rol kiekendraad AUB. – Gade kiekens houden, Roger? – Ba neen-ik, seffens na de noen komt er een koper en ik moet zijn ‘schilderij’ nog maken, want mijn vrouw wil een nieuwe fourure frak…..
Dat schilderij bestaat, hoor! Een plank, 70 x 90, groen beschilderd, met gele strepen, en daarop, kris-kras genageld, die bol kiekendraad boven een grote scherf spiegelglas. Dit kunstwerk, en andere, desnoods nog zotter en wroeder, hing vroeger in Gallerij Veranneman (*) in Kruishoutem, waar iedereen kon kopen, zelfs kiekendraad. Maar niets onder het 1/2 Mio BEF….Ik kan het weten want 15 jaar op 500 meter van daar gewoond. Nog 500 meter verder, aan de andere kant, in de Riemegemstraat, vindt U het ‘Hof van Cleve’, die waarschijnlijk niet meer moet voorgesteld worden.
Enig idee van de lucht die men aldaar verplicht is in te ademen? Dat Brel daar nooit geweest isè Hij zou anders gezongen hebben en was misschien zelfs nog beginnen Vlaams blaffen….
Kijk, mensen, als ik lieg, lieg ik in onderaanneming bij Simonne…In Machelen vindt U er trouwens Het Raveel-museum, en het openbaar hofke door hem “aangelegd”. Wedden dat Uw beton-platenmuur in Uw stadstuintje er beter uitziet? Het restaurant om de hoek, waar Roger regelmatig komt, is beter. Verser! En vooral de brede bocht van de dode Leide is adembenemend. Een bezoek overwaard. Niet aanbellen bij mij AUB : ben nooit thuis!
Neen, over kunst valt niet te discussiëren….Zelfs niet over een jonge God (dacht hij, net als Jacques Perk in ’t diepst van zijn gedachten) die van Westenwind Noorderwind maakt, omdat het beter rijmelt…En trouwens, was dat ‘Marieke’ wel een ‘flamende’? In Knokke van m’as tu vu? Maar ja, als BruSSeleir kon hij toch moeilijk beweren verliefd te zijn op Suzanneke uit Schoorbakke, of Nicolleke uit Mannekensvere, nochtanhgs beter gelegen in het vlakke land.….Maar zoiets verkoopt niet in de mondaine wereld….
Neen, ANZ…Waar is der Oud’ren fierheid nu gevaren?
Doe dat AUB geen twee keer meer (er zijn inderdaad nog G.Rodenbach en E.Verhaeren, en er zijn zelfs nog altijd strontvliegen) of ik besterf het! Of – zijn jullie misschien op zoek naar subsidies uit de belse staatsruif? Sluit dan voortaan af met de Brabançonne !
Ach Ja! Kunst is de allerinduvidueelste expressie van de allerindividueelste emoite. Zou ik, met dit stukje, nu KUNST gemaakt hebben? Gelieve, in voorkomend geval, dan niet te letten op de typefouten. Als Brel mag janken als een zieke kater, mag ik ziek worden van miserie! Alleen Jan Fabre kan beter!
(*) Emiel Veranneman, + 2004, de enige mens waar op zijn bidprentje staat, ‘Hij leefde met hart en ziel, maar harteloosheid heeft zij hart gebroken’…Ja? Daar weet ik van mee te spreken. Zie http://lvb.net/item/254 .
Geen opmerkingen:
Een reactie posten