124 - DOORBRAAK
*
Zondag 8 MAART 2020
*
EEN DUIDELIJK GRENZENBELEID IS VEEL HUMANER DAN IEDEREEN NAAR HIER TE LATEN KOMEN
*
foto: ©Reporters
*
Een gesprek met Theo Francken over de situatie aan de Turks-Griekse grens
7 maart 2020 Leestijd 16 minuten
*
David
Geens sprak met Theo Francken, Kamerlid van N-VA en voormalig
staatssecretaris voor Asiel en Migratie, over de vluchtelingencrisis aan
de Grieks-Turkse grens nu Turkije eenzijdig beslist heeft die grens aan
zijn kant open te stellen.
Meneer Francken, we gaan het vandaag hebben over iets zeer actueel, namelijk ‘de vluchtelingencrisis’ aan de Turks-Griekse grens. Wie is daar volgens u de schuldige?
‘Ik
denk dat het duidelijk is dat President Erdoğan die migranten en
vluchtelingen gebruikt als politiek wapen tegen de Europese Unie. Op die
manier wil hij de druk verhogen op een aantal lidstaten, omdat hij in de penarie zit in Syrië en in Idlib.’
Is hij dan louter pasmunt aan het uitspelen?
‘Het
is zo dat Ankara reeds vele jaren grote aantallen vluchtelingen
opvangt. De Turken zijn al jarenlang gefrustreerd omdat ze vinden dat ze
onvoldoende steun krijgen van Europa. Wij geven hen jaarlijks vele
honderden miljoenen aan steun om die mensen op een humane manier op te
vangen. Ze vinden die steun echter veel te weinig.’
‘Het frustreert Erdoğan mateloos
dat hij niet meer hulp krijgt van de NAVO-partners en de Europese Unie.
Ik denk dat hij nu een signaal wil geven dat de Turken en hij dat niet
langer pikken. Daarvoor die mensen gebruiken, is een cynisch geopolitiek machtsspel. Hij doet dat zonder gêne. Hij is al jaren geopolitiek strategisch bezig.’
Op Doorbraak.be schreef Dirk Rochtus het volgende:
‘Zowel
Erdoğan als Merkel bevinden zich in de nadagen van hun macht. Merkel
heeft geen greep op de situatie; de kandidaten voor haar opvolging
spreken hardere taal, maar hebben ook geen pasklare oplossing behalve
het aankondigen van een nieuwe deal en het signaleren aan de
vluchtelingen ‘dat we jullie niet kunnen opnemen’. Erdoğan is zijn
oriëntatiezin kwijt, naar het westen toe en naar het noorden (Rusland).
Hoe lang nog voor de Turken zijn pokerspel doorzien?’
Als u dat hoort, herkent u de situatie daar in?
‘Ik
heb het stuk van Professor Rochtus gelezen en ben het voor een groot
stuk met hem eens. De man kent de Turkse situatie zeer goed, volgt ze op
de voet en schrijft er al jaren over. Het klopt inderdaad.’
‘Je
mag niet onderschatten dat Erdoğan hier ook mee aan populariteit wint
bij zijn eigen bevolking, hoe inhumaan, cynisch en onmenselijk het ook
mag klinken. Hij toont hiermee aan dat het zo niet verder kan en dat hij
een sterke leider is die Europa voor een stuk uitdaagt. Die boodschap
gaat er goed in in Turkije.’
‘Veel
Turken hebben het gehad met de vluchtelingen. Er is daar geen OCMW of
zo, dus die vluchtelingen en migranten leven daar allemaal door te werken.
Ze doen dat ook meestal onder de marktprijs, in het zwart, wat veel
jobs wegneemt van de Turken. Daardoor is de Turkse bevolking natuurlijk
kwaad op die vluchtelingen.’
Er zitten een pak Syriërs tussen de vluchtelingen, maar we stellen vast dat er ook Afghanen zijn.
‘Marokkanen, Palestijnen, een beetje van alles.’
Dit
weekend was er een reportage op VTM waarin twee mensen werden
geïnterviewd en het viel me op dat de ene een Marokkaan was en de ander
een Algerijn. Het gaat hier dus om veel meer dan alleen
oorlogsvluchtelingen. Wil dat niet zeggen dat indien we die
vluchtelingen moeten opvangen, verschillende van hen geen asiel zullen
kunnen aanvragen in Europa?
‘Het
probleem is dat Turkije de visumplicht voor een heel aantal landen
heeft afgeschaft. Je kan dus zonder problemen vanuit Marokko naar
Istanboel vliegen, zonder een visum. Idem voor Algerije en heel wat
andere landen. Dat is een van de redenen waarom zoveel mensen naar
Turkije vliegen, met de bedoeling om Europa binnen te raken.’
‘Natuurlijk
krijg je daardoor een allegaartje van Palestijnen, Marokkanen,
Algerijnen en heel veel Noord-Afrikanen en Afghanen, die proberen Europa
binnen te komen. Dat zijn daarom nog geen vluchtelingen. Hier en daar
zal er wel iemand tussen zitten die erkend wordt als vluchteling omwille
van criteria zoals religie, homoseksualiteit, of een voorgeschiedenis,
waardoor die echt moet vluchten voor een regime.’
‘Het
overgrote deel zal echter niet erkend worden, zeker niet de meeste
Noord-Afrikaanse mensen. Maar die zijn volgens mij niet direct uit op
asiel. We zien vaak dat die mensen hier wel zijn, maar illegaal dan. Ze
vragen geen asiel aan, omdat ze weten daar geen kans op te maken.’
Vindt u dat Erdoğan nu woordbreuk heeft gepleegd op de deal die u destijds als staatssecretaris mee hebt onderhandeld?
‘Wij
hebben ons woord ook niet gehouden. We hebben gezegd dat ze geld,
visumvrijstelling en deftige toetredingsgesprekken zouden krijgen. We
hebben geld gegeven, maar dan slechts met mondjesmaat, onder heel
strikte voorwaarden. Dat frustreert Erdoğan enorm. De andere twee dingen
hebben we gewoon niet gedaan.’
de push-back van de mensen die aankomen op die eilanden nooit ernstig uitgevoerd
‘Zij
hebben dan weer de push-back van de mensen die aankomen op die eilanden
nooit ernstig uitgevoerd. De deal was dus sowieso gebrekkig. Hij heeft
er zich nooit echt aan gehouden, maar wij ook niet.’
Was dat daarom dan een slechte deal?
‘Op
dat moment was het een goede deal, die nodig was. Ik was echter altijd
tegen die visumvrijstelling voor de Turken. Ik wil dat niet, want dan
komt heel Turkije Europa binnen gevlogen en keert niemand terug. Of toch
een deel gaat niet terug en dat wil ik niet.’
‘Concreet:
De deal was nodig. Er was op dat moment een heel urgente situatie
waarbij de buitengrens gewoon open stond. Nu is dat echter achterhaald,
dus moet er iets nieuw komen.’
Met
andere woorden, we moeten opnieuw gaan onderhandelen. Onderling nieuwe
voorwaarden afspreken en uiteindelijk een nieuwe deal sluiten met
Turkije?
‘Je
kan niet anders. Niemand zit met plezier met Erdoğan aan de tafel, maar
ik denk dat je niet anders kan. Turkije is een gigantisch land. Dat zal
natuurlijk met andere voorwaarden zijn, waarbij de Turken
waarschijnlijk meer geld zullen vragen en meer hervestiging. Wij moeten
van onze kant echt hameren op de push-backs, zodat die deftig
georganiseerd worden en de druk op die eilanden sterk kan verlagen.’
‘Dat
is wat ik al altijd heb gezegd, waar ik ook boeken over heb geschreven,
Continent zonder grens en Migratie in 24 vragen en antwoorden (nu
tijdelijk te verkrijgen voor een bundelprijs in de Doorbraak webshop
nvdr). Die beschrijven specifiek wat we moeten doen aan onze
buitengrens. En dat is de Australische aanpak. We moeten naar een
verhaal gaan waar illegale migratie ertoe leidt dat je op een zwarte
lijst komt te staan. Je zou dan ook nooit meer op een legale manier in
Europa kunnen wonen of er zelfs maar naar toe reizen.’
‘We
moeten het zo strak aanpakken dat het businessmodel van de smokkelaars
wordt drooggelegd. Daarnaast mogen we best wel ons hart tonen en een
aantal echte vluchtelingen, eventueel vanuit Turkije, binnenvliegen en
hier opvangen. Daar heb ik geen problemen mee. Maar niet meer na een
illegale reis.’
Dat kan je alleen tegen gaan door te handelen zoals in Australië.
‘De
mensensmokkelaars hebben voor niemand respect. Die willen alleen maar
geld. Dat kan je alleen tegen gaan door te handelen zoals in Australië.
Daar hadden ze juist dezelfde problemen. Er werd toen besloten dat
iedereen die Australië illegaal probeert te bereiken zal worden opgepakt
en nooit of te nimmer Australië nog binnen mag.’
‘Australië
draagt wel veel geld bij voor opvang in de regio en vliegt echte
vluchtelingen binnen uit Congo, Afghanistan, Zuidoost Azië, Syrië … Maar
wel pas na een debat in het parlement. Geen chaos, maar geordend,
correct en veilig. Ook vrouwen met kinderen, oudere mensen en niet
alleen jonge mannen. Het is misschien geen 80 procent, zoals ik eerder
gezegd heb, maar het overgrote deel van de vluchtelingen zijn wel
mannen. Dat is echt wel een probleem.’
Steeds
wanneer u dit voorstelt, ontvangt u veel kritiek van de oppositie,
vanuit bepaalde kringen, maar eigenlijk zegt u dat we dit gewoonweg goed
moeten organiseren zodat we diegenen kunnen helpen die echt hulp nodig
hebben?
‘Ik
denk dat de oppositie het vooral niet goed heeft bestudeerd. Het is
echt een gebrek aan kennis. Hun alternatieven zijn er geen, of toch geen
realistische. Op die manier heb je natuurlijk geen ernstig debat. Ik
wil wel luisteren naar alternatieven, maar dan moeten ze wel concreet
uitgedacht zijn tot in de details.’
‘Op
middellange tot lange termijn gaat Europa niet anders kunnen dan het
Australisch model in te voeren, want de illegale migratiestromen
ondermijnen het hele Europese Unie-model en de Unie zelf. Migratie was
een van de grote drijfveren achter de brexit.’
De “wir schaffen das”-mentaliteit is totaal weg.
‘De
geesten zijn aan het veranderen. Kijk maar naar de recente
communicaties: “grenzen dicht, we gaan de Grieken steunen en er alles
aan doen zodat niemand binnen komt”. Vijf jaar geleden was dat
ondenkbaar. De “wir schaffen das”-mentaliteit is totaal weg. Ik zal mijn
punt binnenhalen, al duurt het misschien nog vijf of tien jaar.’
‘In
het Australisch model dat ik wil kopiëren moet je de mensen niet
mensonwaardig opvangen. Je moet dat op een menswaardige manier doen in
Afrika.’
Denkt u dat de Grieken de grens gesloten zullen kunnen houden?
‘Die
grens is volgens mij nooit 100 procent gesloten. Ze hebben geen
grenshekken gebouwd zoals Orbán aan de grens met Servië. Zelfs daar
geraken mensen nog door en de Grieken hebben geen hekken. Hun grens met
Turkije is immens lang en blijft poreus. Je moet dus met Turkije blijven
onderhandelen.’
‘De
maritieme grenzen maken het extra moeilijk. Je kan tenslotte geen muur
bouwen in de zee. Je zal tussen Griekenland en Turkije altijd afspraken
moeten maken over die wateren. Die Griekse eilanden liggen heel dicht
bij Turkije. Je ziet de Turkse eilanden gewoon liggen, slechts luttele
minuten met een bootje.’
‘Dus
iedereen die beweert dat je niet met Turkije hoeft te praten moet mij
eens uitleggen hoe je kan voorkomen dat Turkije de mensen gewoon
toestaat te vertrekken in bootjes. En je kan de mensen toch ook niet
laten verdrinken? We zijn toch geen onmensen?’
Welke hulp kan en moet Europa nu bieden aan Griekenland volgens u?
‘Grensbewaking.
Het is winter, dus ook kijken of we humanitair hulp kunnen bieden in de
vorm van bedden, hygiënekits, noem maar op.’
‘Ook morele steun vanuit Brussel. Er is een vraag voor dertig politiemensen. Ik hoop dat de regering dat zal doen.’
U
haalt het al aan, er is een vraag om dertig agenten te sturen. Is dat
het enige wat wij als Belgen kunnen doen om Griekenland te helpen? Extra
mankracht sturen?
‘Ik
denk dat het daar op dit moment mee begint. We zullen ook zien wat er
uit de Europese ministerraadsvergadering van de ministers van
Binnenlandse Zaken komt. Ik weet niet wat de Grieken juist vragen, want
onderschat het Griekse leger niet. De Grieken kunnen heel wat zelf.’
*
Kevin Verdegem
Geen opmerkingen:
Een reactie posten